Een visie rond kwaliteit is belangrijk, maar het mag niet enkel bij visie blijven. Daarom ontwikkelde het LIGB het “FlaQuM – Co-creatiemodel” als leidraad voor de zorgorganisaties (Zie figuur onder). De huidige versie van dit managementmodel bestaat uit 6 drivers, 19 bouwstenen en 104 actievelden om samen te werken aan een duurzaam kwaliteitsbeleid. Het moet een organisatie ondersteunen in het vertalen, integreren en opvolgen van de kwaliteit binnen de dagelijkse, operationele werking van het ziekenhuis.
Het FlaQuM – Co-creatiemodel is opgebouwd op basis van een stapsgewijze wetenschappelijke methode waarbij enerzijds kennis is geïntegreerd uit interviews met nationale alsook internationale experten en anderzijds een onderbouwing uit de literatuur heeft plaatsgevonden op basis van 59 internationale publicaties van toonaangevende kwaliteit- en patiëntveiligheidsinstituten (Claessens et al, 2021). De 6 drivers en 19 bouwstenen zijn gebaseerd op modelellen en methoden uit de brede kwaliteitsliteratuur. Ieder van de 104 actievelden is onderbouwd door minimum drie recente, internationale publicaties.
Het model bestaat uit drie basisdrivers: kwaliteitsontwerp en -planning (design), kwaliteitsopvolging (control) en kwaliteitsverbetering (improvement). Het kwaliteitsontwerp en -planning gebeurt op basis van het FlaQuM – Visiemodel (cfr. supra). Zo maken we de verbinding tussen het FlaQuM – Visie en het – Co-creatiemodel. Wanneer de drie basisdrivers van het Co-creatiemodel met elkaar verbonden worden en elkaar versterken, kan er gewerkt worden aan de driver ‘kwaliteitscultuur’. Hiervoor dient het kwaliteitsleiderschap van elke klinisch medewerker, manager, stafmedewerker, directielid en bestuurder aangesproken te worden. De driver leiderschap vormt immers de schakel tussen de drie basisdrivers en de kwaliteitscultuur. Uiteraard worden de 5 drivers ieder op zich beïnvloed door de lokale, nationale en internationale kwaliteitscontext. De context is als zesde, overkoepelende driver belangrijk aangezien factoren als de organisatiestructuur of financiële gezondheid van het ziekenhuis, de nationale of internationale wetgeving en directieven alsook maatschappelijke keuzes of pandemieën de andere 5 factoren beïnvloeden. Voor elk van deze zes drivers werden meerdere bouwstenen opgesteld. Deze bouwstenen zijn de hoofdstukken van het kwaliteitshandboek die de organisaties vervolgens kunnen opstellen en waarin ze hun eigen aandachtspunten en prioriteiten kunnen beschrijven. De ziekenhuizen kunnen hiermee aan de slag gaan door het invullen en het operationeel vertalen van de 104 actievelden voor hun specifieke organisatie. Zie bijlage voor het overzicht van de 6 drivers, 19 bouwstenen en 104 actievelden.
Het FlaQuM – Co-creatiemodel biedt een houvast om op basis van de eigen invulling van de kwaliteitsvisie (zie zowel FlaQuM – Visiemodel alsook de eerste driver “kwaliteitsontwerp en -planning”) stap voor stap en samen met alle betrokken stakeholders, het eigen kwaliteitsbeleid verder uit te werken. Hierbij kunnen organisaties zelf aangeven hoever men hier reeds mee staat en kan er ook een eigen projectplan met doelstellingen en timing uitgewerkt worden. Het LIGB ontwikkelde daarom ook een FlaQum – Visiemodel – Quickscan en een FlaQuM – Co-creatiemodel – Zelfevaluatietool. Deze tools worden momenteel verder wetenschappelijk gevalideerd. Met de ontwikkeling van de modellen en de daarbij horende tools denkt het LIGB te kunnen voldoen aan de vraag uit de sector voor een stevige houvast, maar toch de openheid en vrijheid om dit in elk ziekenhuis verder in te kunnen vullen. Uit de eerste oefeningen die momenteel plaatsvinden met het Visie- en Co-creatiemodel onthouden we alvast de opportuniteiten die deze modellen bieden om teams samen het kwaliteitsbeleid verder te laten uitbouwen (Claessens et al, 2021). Indien elke Vlaamse zorgorganisatie een eigen visie- en managementmodel zou uitwerken, zal dit het leren van elkaar bemoeilijken, alsook zal de samenwerking tussen de ziekenhuizen en misschien later tussen de verschillende zorgsectoren veel moeilijker ondersteund en geëvalueerd kunnen worden.
Bekijk hieronder de video waarin Prof. Vanhaecht het Visie- & Co-creatiemodel toelicht.
